tự nhiên 1

Lão Tử Tinh Hoa – Thu Giang Nguyễn Duy Cần .
Tự Nhiên 1

&&&

Chương 17 :” Công thành sự toại , bách tánh giai vị ngã tự nhiên “ . ( Làm xong công việc cho dân , mà dân cứ tưởng tự nhiên tự mình làm ) .

Chương 23 : ” Hi ngôn tự nhiên “ ( Ít nói tự nhiên ) .

Chương 25 : ” Nhân pháp địa , địa pháp thiên , thiên pháp đạo , đạo pháp tự nhiên “ . ( người bắt chước đất , đất bắt chước trời , trời bắt chước đạo , đạo bắt chước tự nhiên ) .

Chương 64 : ” Học bất học , phục chúng nhân chi sở quá , dĩ phụ vạn vật chi tự nhiên , nhi bất cảm vi “. ( Học cái không học, giúp chúng nhân hối mà trở về . Giúp vạn vật sống theo tự nhiên , mà không dám mó tay vào ) . Bất học ở đây đồng nghĩa với chữ tự nhiên , tức là đạo .

Trở lên 4 khoản bàn về 2 chữ tự nhiên . Nhưng chương 25 và 64 là nói về tự nhiên thuộc “ bản thể chi đạo “ . Còn chương 17 và 23 thì bàn veề “ nhân sự chi đạo “ . Hay nói 1 cách khác , chữ tự nhiên dùng nơi 2 chương 17 và 23 là dùng theo nghĩa thông thường . Trái lại tự nhiên dùng ở chương 25 và 64 là ám chỉ về đạo . “ Đạo pháp tự nhiên “ , chữ tự nhiên ở đây đồng 1 nghĩa với bản thể của đạo , thường được gọi là đạo thể .

Hùng Lí Liêm nói :” Pháp giả hữu sở phạm vi nhi bất khả quá chi vị “ ( bắt chước , tức là có chỗ ranh chắn không thể vượt qua được ) . Theo đó , ta thấy rằng Trời không thể vượt ra khỏi Đạo . Đạo không thể vượt ra ngoài Tự Nhiên . Hay nói 1 cách khác , Tự Nhiên sinh ra Đạo , Đạo sinh vũ trụ . Như thế ta thấy rằng bàn về nguyên lai của Vũ Trụ , Lão Tử chủ trương Vô
Thần luận .

&&&

Câu Pháp Tự Nhiên người đời thường hiểu rất là sai lạc : cho rằng không làm gì , để mặc tới đâu hay đó và cho đó là bắt chước tự nhiên .

Theo Lão Tử , Tự nhiên cũng được tượng trưng trong những cái mà ta gọi là “ luật tự nhiên “ của sự sống mà bất cứ 1 vật nào trên đời không thể vượt qua , mà sống đặng . Có sanh rồi có tử , đó là Tự Nhiên . Đói thì ăn , khát thì uống , đó là Tự Nhiên . Nhưng ăn uống có chừng , uống cũng có mực .Vượt qua chừng mực , là vượt quá Tự Nhiên , không thể còn gọi là Tự Nhiên được nữa .

Bất cập hay thái quá trong việc uống ăn , cũng như trong tất cả mọi hành vi đều là sái với Tự Nhiên cả . Đang cần ăn mà không ăn , đang cần không nên ăn mà ăn , đang cần phải ngủ mà không ngủ , đang cần không nên ngủ mà ngủ . Tất cả những gì sái thời lỗi tiết đều là trái với Tự Nhiên , đều là những nguyên nhân làm cho thương sinh đau khổ cả .

Người đời thường hiểu Tự Nhiên là cứ để y nguyên sự việc muốn xẩy ra thế nào thì hay thế đấy , phải cũng như quấy , lành cũng như dữ , tự do bành trướng ra sao cũng mặc , không cần can thiệp đến , sống mai danh ẩn tích , nghêu ngao vui thú yên hà ...

Nghĩa là họ hiểu Tự Nhiên tức là không làm gì cả ...Phải chăng đó là vu oan cho Lão Tử , người đã chủ trương “ khứ thậm , khứ xa , khứ thái “ , nghĩa là trừ khử những gí thái quá , đồng thời nâng đỡ những gì bất cập , để lập lại thế quân bình của Đạo , vì Tự Nhiên , đồng với luật Quân Bình ...

Bắt chước nó , thì phải lập lại Quân Bình tức là “ Tổn hữu dư , bổ bất túc “ , đó há không phải là những việc làm của những nhà Đại Cách Mạng từ xưa đến nay trong lịch sử để lập lại công bình , hay nói đúng hơn , lập lại quân bình trong xã hội sao !

&&&

Hành động Tự Nhiên theo Lão Tử lại cũng có nghĩa là hốt nhiên mà làm , không cố gắng , không miễn cưỡng , không cân nhắc , nghĩa là hành động đã đến mức vô tâm ...không còn lệ thuộc đến 1 nguyên tắc hay phạm vi nhất định nào của luân lí đạo đức hay giáo lí nào bên ngoài nữa cả .

Tự Nhiên đây , tóm lại , là vô tâm,vô niệm : làm mà không cần để ý đến việc mình làm nữa , như người lội mà không cần để ý tranh đấu với nước , không còn để ý đến việc lội của mình nữa . Đó là hành động đến mức hoàn thiện rồi vậy .

Người đời khi hành động bao giờ cũng kể đến lợi hại , phải quấy , cố gắng theo 1 qui củ nào , miễn cưỡng tránh những nguyên tắc nào , để cho đúng theo 1 khuôn mẫu bắt buộc nào ...Họ là người làm mà còn để ý đến việc làm của mình .

Làm cho người mà làm vì cân nhắc lợi hại , vì thương riêng , vì nhân đạo , vì tôn giáo bắt buộc , giáo lí cưỡng ép , làm để được tiếng khen , tránh tiếng chê ...thì không còn phải là tự nhiên nữa . Hành động tự nhiên theo Đạo không phải thế , là hành động Vô Vi của cành hoa nở vì nở , và không thể không nở đặng , bởi đã đến thời kì phải nở . Tự Nhiên đây , là “ bất đắc bất nhiên “.( không vậy không đặng ).

Mọi vật đều có cái Đức của nó . Cái Đức của mỗi vật tức là cái tánh Tự Nhiên của nó , cái bất đắc dĩ mà nó phải làm vì không thể không làm cho đặng .Vì vậy , Lão Tử cực lực phản đối những gì trở ngại sự phát triển Tự Nhiên ấy dù là luân lí , chế độ , tôn giáo hay giáo dục , không hợp với bản tánh tự nhiên của con người , nghĩa là Lão Tử đề cao vấn đề “ tự do “ của cá nhân .Và cũng vì thế mà có người cho chủ nghĩa Lão Trang là “ chủ nghĩa cá nhân ích kỉ “.

Trang Tử trong Nam Hoa Kinh , có dành riêng 1 chương Tiêu Diêu Du để giải thích cái nghĩa của Tự Nhiên tức là Tự Do sống theo bản tính hết sức rõ ràng . Vạn vật dưới trời , vật nào cũng có cái tính tự nhiên của nó . Phải biết chịu chỗ đó , tức là ta phải nhận sự “ bất đồng đẳng “ tự nhiên ấy của sự vật . Biết nhận sự “ bất đồng đẳng “ giữa vạn vật , thì ta phải biết kính trọng cái chỗ riêng biệt của mỗi vật , tức là cái tính tự nhiên của mỗi vật mà không xen vào làm trở ngại hay hư hoại sự phát triển tự nhiên của nó .

Không xen vào làm trở ngại hay hư hoại cái tính tự nhiên của mỗi vật là để cho mỗi vật được sống tự do cái sống của nó , nghĩa là được tự do phát triển cái tính của nó .

Cái mà ta gọi là Văn Minh , phần nhiều phải chăng là những khuôn khổ cần thiết đặt ra để hạn chế ngăn ngừa những hành động cá nhân ích kỉ quá khích của con người .

Dĩ nhiên , tới mực nào , nó có chỗ hay của nó , là tránh cho con người những sự dẫm lên tự do cá nhân của kẻ khác , nhưng nếu quá mức , nó sẽ trở thành những cưỡng ép bó buộc làm đau khổ cho con người không thể kể . Một nhà văn Tây Phương ngày nay có nói :” Một cái luật thiết lập chung cho cả loài sư tử và trâu bò , đó là áp chế “ .

&&&&&