Huyền Đồng 1

Lão Tử Tinh Hoa – Thu Giang Nguyễn Duy Cần
Huyền Đồng 1

&&&

Chương 56 có đoạn : ” Tỏa kì nhuệ , giải kì phân , hòa kì quang , đồng kì trần . Thị vị Huyền Đồng . Cố bất khả đắc nhi thân , bất khả đắc nhi sơ , bất khả đắc nhi lợi , bất khả đắc nhi hại , bất khả đắc nhi quí , bất khả đắc nhi tiện .Cố vi thiên hạ quí “ ( Nhụt bén nhọn ,bỏ chia phân , hòa ánh sáng , đồng bụi bậm , ấy gọi là Huyền Đồng . Thế nên không thể lấy chỗ thân mà được , không thể lấy chỗ sơ mà được , không thể lấy chỗ lợi mà được , không thể lấy chỗ hại mà được , không thể lấy chỗ quí mà được , không thể lấy chỗ tiện mà được . Vì vậy , dưới trời không gì quí hơn )

Nơi chương 1 , Lão Tử đã định nghĩa chữ Huyền là “ đồng vị chi Huyền “ nghĩa là Đồng với nhau nên gọi là Huyền . Cái gì đồng với nhau ? Đạo và Đức , Vô Danh và Hữu Danh , Nhĩ và Ngã ,Thị và Phi , Thiện và Ác ...Huyền Đức , nghĩa là cái Đức của người đã hỗn hợp cùng vời Đại Toàn Thể , đã thực hiện được sự đồng nhất với trung tâm sự Sống của Vạn Vật , không còn thấy có Ta có Người , có Trong có Ngoài , có Phải có Quấy , có Lợi có Hại , có Lành có Dữ , có Vinh có Nhục , có Sống có Chết ...

Người như thế là người không còn chia phân Nhĩ Ngã , tức là người không còn thấy mình khác biệt với người ... Sở dĩ người ta thường hay ưa khoa trương , ưa khoe khoang , ưa những cái sắc sảo bén nhọn , cạnh góc , là để biểu dương cái hay , cái giỏi của mình , để mà nâng cái bản ngã của mình lên , dìm cái hay cái giỏi của kẻ khác xuống đặng làm cho mình càng thêm khác biệt kẻ khác , làm cho Nhĩ Ngã càng thêm chia cách .

Trái lại người Hữu Đạo , thì càng tìm cách “ làm nhụt sự bén nhọn “ của mình làm cho kẻ khác đừng thấy chỗ sắc sảo nhọn bén của mình đi , che giấu sự thông minh có khía cạnh của mình đi . Đó là cái Đức Huyền Đồng :” Tỏa kì nhuệ “ ( nhụt bén nhọn cạnh góc ).

Huyền Đồng cũng có nghĩa là “ bỏ chia phân “ ( giải kì phân ) . Chữ phân ở đây có nghĩa là sự phân chia của óc nhị nguyên , óc phân chia cái Sống Một của vạn sự vạn vật . Giải kì phân là giải thoát tâm hồn trí não của ta ra khỏi cái óc phân chia sự vật . Những cặp mâu thuẫn đối đích như Thị Phi , Thiện Ác , chỉ là bề mặc bề trái của 1 thực tại mà thôi .

Động là ở trong Tịnh mà ra , Tịnh nhân Động mà có , Vật nhờ Tâm mà thông .Tâm nhờ Vật mà hiện . Hai thứ đối đích ấy cùng đồng 1 gốc mà ra , tuy 2 mà la 1 . Không có Âm thì Dương không nơi nương tựa , mà không có Dương thì Âm làm sao chuyển vận . Người ta không thể quan niệm Động mà không có Tịnh , Sáng mà không có Tối . Sự liên quan của 2 lẽ đối đích ấy rất chặt chẽ , không bao giờ có thể rời nhau . Khoa học nguyên tử ngày nay cũng không nói khác hơn .

Huyền Đồng cũng có nghĩa là đem cái Sáng của mình để mà hòa với cái Sáng của người , chứ không tự tôn tự đại , tự xem mình là Sáng hơn người , đem cái Sáng của mình để cố che lấp cái Sáng của kẻ khác , hoặc để lòe người , để lấn áp kẻ khác , để nâng mình lên , dìm kẻ khác , để phân biệt mình và người ...Bậc hiểu và hành Đạo , cho rằng tất cả cái Sáng của mọi người đều cùng Đồng 1 cái Sáng Chung mà ra cả . Cho nên mới gọi Huyền Đồng là “hòa kì quang “.

Kẻ biết Đạo , chẳng những đem cái Sáng của mình để hòa đồng với cái Sáng của mọi người , mà cũng đem cái không Sáng của mình , những cái bụi bậm của mình mà Huyền Đồng với cái bụi bậm của đời , không cho thấy sự khác biệt vời đời ... Bậc đạt Đạo , không phân tách mình với đời , mà xem cả 2 là 1 “thử lưỡng giả đồng “ .

Vì vậy , người đạt Đạo tức là người đã Huyền Đồng mọi sự phân biệt về Vinh Nhục , Lợi hại , Quí Tiện , Thân Sơ , thì làm gì còn lấy được sự Thân , sự Lợi , sự Quí để mà dỗ , hoặc lấy sự Sơ , sự Hại , sự Tiện mà dọa . Cho nên người đạt Đạo , đến được chỗ Huyền Đồng với Đạo, sẽ là người điềm đạm chí cực , không còn 1 thế lực ngoại giới nào trên đời làm lay chuyển hay lung lạc được tâm hồn họ nữa . Cho nên , mới nói :” dưới trời chưa có kẻ nào quí bằng hạng người đó “ .

Léon Wieger dịch chữ Huyền Đồng là Mystérieuse Union au Principe , tức là sự “ hỗn hợp huyền bí với đạo “ , còn Pierre Leyris thì dịch Identite mystérieuse . Người cầm quyền trị nước , muốn thực hiện được sứ mạng của mình cũng phải biết “ Huyền Đồng “ với nhân dân , lấy cái lòng của nhân dân làm cái lòng của mình . ( Dĩ bách tánh tâm chi tâm ) , lấy cái lo của thiên hạ làm cái lo của mình .

&&&&&&&