học thuyết Lão Tử 1b.

Lão Tử Tinh Hoa – Thu Giang Nguyễn Duy Cần
Học Thuyết Lão Tử 1b .

&&&
Cho nên , đó là cái học chạy theo Thị Phi, Thiện Ác ; cái học chi li phân tán , cái học nhị nguyên , cái học má người muốn trở về với Đạo phải vứt bỏ . Chương 20 có viết :” Tuyệt học vô ưu , duy chi dữ a , tương khứ kỉ hà ? Thiện chi dữ ác , tương khứ nhược hà ? Lão Tử khuyên ta , nếu muốn được Đạo , đừng có nhìn sự vật bằng cập mắt nhị nguyên chia phân Nhĩ Ngã , mà phải nhìn thấy thẩy đều là 1 . Con người mà càng chạy theo cái học phân tán sẽ bị tâm hồn rối loạn vì hay phân biệt và biện biệt .

Cũng vì nhìn đời với cập mắt nhị nguyên nên gập Phải thì mừng , gập Họa thì buồn , mà không hay rằng Phúc đấy Họa đấy cũng không chừng , hay Họa đấy Phúc đấy cũng biết đâu !( Họa hề phúc chi sở ỷ ,phúc hề học chi sở phục ) ( Chương 58 ).

Ôi ! Phúc rồi họa , họa rồi phúc ... sự vật bao giờ cũng phản biến . Nghĩa là hễ biến , thì biến thành cái đối đích của nó . Tục ngữ của dân gian có câu :”Nay cười , mai khóc “. Và có nhận rõ được cái luật phản biến ấy của sự vật trên đời , thì Được không nên vội mừng , Mất không nên vội buồn ...Nhờ vậy mà lòng mới bình tĩnh thản nhiên trước mọi biến cố của cuộc đời .

Cái mà Lão Tử chống đối là sự nhìn cuộc đời bằng Lí Trí , tức là nhìn cuộc đời bằng khối óc chia phân Thiện Ác , Vinh Nhục , Thị Phi, Cao Thấp ...Cho nên muốn được Đạo , muốn có hạnh phúc thật sự , phải bỏ cái óc chia phân sự vật mà Lão Tử gọi là “Giải kì phân “ để mà thấy được sự Huyền Đồng của tất cả sự vật .

Cái lập trường chống Lí Trí của Lão Tử , là do nơi kinh nghiệm thuần túy tâm linh của ông . Tri thức không bao giờ đạt đến cái lẽ Tuyệt đối . Nguyên lí cùng tột của Vũ trụ Vạn Vật , tức là Đạo . Cho nên , những kẻ dùng đến Trí để mà hiểu Đạo là người Ngông . Đó là ông chống đối cái học La Tập , cái học chủ Trí của người đời .

Bậc Thánh Nhân sở dĩ đạt đến trạng thái Tuyệt Đối chỉ vì nhờ biết rõ mình là kẻ mắc cái bệnh nhị nguyên , cái bệnh phân tán , nên phỏng ngừa mà tỉnh ngộ .”Phù duy bệnh bệnh , thị dĩ bất bệnh “ ( chương 71 ). Phương pháp giải thoát , theo Lão Tử , là phương pháp tiêu cực . Đừng sa vào cái tập nguyện nhị nguyên , tức là gần được với đạo rồi đấy .

Và như vậy , cái mà theo Lão Tử gọi là cái học cao nhất lại giống như sự ngu dốt . Chương 45 ông nói :” Đại trực nhược khuất , đại xảo nhược chuyết , đại biện nhược nột “ . Hai chữ dường như cần phải nên chú ý . Dùng lời nói danh từ của giới nhị nguyên để diễn tả cái mà ta không thể phân chia ( là Đạo ) thật là 1 việc rất khó .

Bởi vậy Lão Tử thường phải mượn lối nghịch thuyết để nói về Chân Lí . Như khi ông nói :” Hữu sinh ư Vô “ hoặc “đại thành nhược khuyết , đại doanh nhược xung “ .Và đây là lối mà các đại triết gia biện chứng Tây Phương cũng thường dùng để miêu tả cái chân lí “ động “ và “ Trở nên “không phút nào im lặng , như Heraclite ( Hy Lạp ) trong câu : “ những cuộc Đại Thắng là những cuộc Đại Bại “ .

Câu “ đại doanh nhược xung ( đầy tràn , lại dường như trống không ) là chỗ mà Lão Tử muốn bảo Đạo trùm lắp Trời Đất Vũ Trụ , nhưng không làm sao thấy được , nên gần như không có gì cả .

Để diển tả cái chỗ trống không đó và công dụng của nó , ở chương 11 , ông ví nó như cái ổ trục của bánh xe, cái khoảng không của chén bát , cái chỗ trống của buồng the .

“Tam thập phúc , cộng nhất cốc , đương kì vô hữu xa chi dụng .Duyên thực dĩ vi khí, đương kì vô hữu , khí chi dụng .Tạc hộ dũ dĩ vi thất , đương kì vô hữu thất chi dụng “.

( Ba chục căm hợp lại 1 bầu , nhưng nhờ chỗ không mới có cái dùng của xe . Nhồi đất để làm chén bát , nhờ chỗ không mới có cái dùng của chén bát . Khoét cửa nẻo , làm buồng the , nhờ chỗ không mới có cái dùng của buồng the )

Đạo , thì Hư Vô , nhưng mà cái Đức của nó thì là nguồn gốc sinh ra Trời Đất Vạn Vật . Chữ Đức đây có nghĩa là “ mầm sống ngấm ngầm “ theo nguyên nghĩa của nó . Lão Tử dùng chữ Đức đây là với cái nghĩa siêu hình của nó , chứ không còn phải với cái nghĩa Luân Lí thông thường nữa . Thật vậy ông nói :” Khổng Đức chi dung , duy Đạo thị tòng “ ( Dáng của Đức lón, thì theo cùng với Đạo ).

Một chỗ khác , ông nói :” Đạo sinh chi , Đức súc chi , trưởng chi dục chi , đình chi độc chi , dưỡng chi phúc chi ...”
( Đạo thì sinh mà Đức thì nuôi nấng và đùm bọc . Bởi vậy mới thường gọi là Huyền Tẫn , mẹ nhiệm mầu .)

&&&